ÇEVİRMENİN NOTU
“Bu oyunda oyuncular, ‘Garson’ rolü dışında birkaç rolü birden oynayabilir. Oyun, oyun finalinin tekrarıyla
başlar. Oyunun sonu ise baştaki tekrarın tamamını - özellikle - içermez. Oyun sona doğru simultane
oynanırken, final bu kez ; oyun kahramanlarından biri olan ‘Oyun Yazarı’nın yazdığı bir senaryonun
finalinin, yine oyun kahramanlarından biri olan ’Yapımcı’ tarafından değiştirilmesiyle iç içe geçer,
değişikliğe uğrar…”
KONU
Oyun, bir restoranın bekleme bölümünde bir “Kadın” ile bir “Adam”ın konuşmasıyla başlar. Kadın ünlü bir
oyuncu, Adam da onun hayranıdır. Ancak Kadın, Adam’ın sorularından bunalıp oradan uzaklaşmaya
çalışmaktadır. En sonunda da ayrılmayı başarır... Yeniden ışıklar yandığında aynı restorandaki hareketliliği
görürüz. Bir “Borsacı” oturduğu masada kendi işiyle ilgili değerlendirmeler yapmaktadır. Bu arada bir “Kız”
içeri girer, kafa üstü düşer ve kafası kanamaya başlar. Başka bir masada evli bir çift oturmakta ve
kızlarını beklemektedir. Bir diğerinde de “Politik Danışman” hararetli bir biçimde konuşmasını sürdürmektedir...
Restoran dışında “Evsiz Kadın” insanlardan para dilenmekte, âdeta restoranın içi ile dışı arasındaki gelir
ayırımını göstermek için yerleştirilmiş gibidir...
Borsacı çıktıktan sonra bulmaca çözen evli çiftin kızları gelir. Kız onlarla çok kalamayacağını, erkek
arkadaşıyla sinemaya gideceğini söyler. Ancak adam bu duruma karşı çıkar, yine de çocuk gelir. Baba
çocuğa eşinin ve kızının yanında son derece olumlu, onlar tuvalete gittikleri zaman da son derece sert
davranır... Onlar çıkar çıkmaz “Arkadaş” içeri girer. Kafası kanayan kızı aramaktadır. Bir masada oturup
son derece tuhaf görünen kızın tuhaf maceralarını dinler. “Finansal Analist” ise Politik Danışman’ın isteği
üzerine çocuğunu “Aslan Kral” oyununda bırakıp, aceleyle yanına gelmiştir. Yatırım hesabı üzerine konuşurlar...
Finansal Analist gittikten sonra sırasıyla içeriye “Senatör” ile eşi girer. Politik Danışman Senatör’le
konuşurken, Senatör’ün eşine yakalanırlar. Eş aslında adamı yönetmektedir. İçeriye bir “Oyun Yazarı” gelir, senaryosuyla ilgili “Yapımcı” ve “Ortak” ile görüşecektir. “Garson” onu hemen tanır, çünkü o da küçük
küçük alıştırmalar yapmakta, bir şeyler karalamaktadır. Yapımcı ile Ortak, Oyun Yazarı’nın senaryosunu
kendi kafalarına göre değerlendirmişler, hatta finalini değiştirmeye çalışmakta, bu değişiklik için de “Oyun
Yazarı’nı ikna etmeye uğraşmaktadırlar. Tam bu esnada içeriye “Yönetmen” girer. Yönetmen ile Yapımcı
ve Ortak arasında ciddi bir ağız dalaşı yaşanır. Yönetmen filminin kendi iradesi dışında değiştirildiğini
savunmakta, Yapımcı ise bir yönetmen olarak artık onun eskidiğini ileri sürmektedir. Oyun Yazarı ise
Yönetmen’in hayranıdır, şaşkınlıkla onları izlemektedir...
Yönetmen çıktıktan sonra bu defa da sahneye bir “Aktris” girer. Aktris, “Muhabir” le görüşme yapmaya
gelmiştir. Aktris sürekli kadınlığını ön plâna çıkartan, hassas konuşan bir kadındır. Aktris ile, Yapımcı ve
Ortak da karşılaşır. Hepsi aslında birbirlerini tanımakta ve fırsat buldukça da projelerini birbirlerine saldırı
malzemesi olarak kullanmaktadır... Oyun tekrar sahnenin en başına döner. Kadın Adam’la konuşmaktadır.
Finalde Adam bir el ateş eder ve Kadın ölür…
DEĞERLENDİRME
Bir metropolde geçen oyunda, toplumun değişik kesim ve sınıflarına mensup olan kişilerin bir
restoranda geçirdikleri süre boyunca yaşananlar anlatılmaktadır. Bir anne - baba kızlarıyla, bir yazar
yapımcısıyla, bir senatör politik danışmanıyla, bir genç kız arkadaşıyla vb. buluşur ve her bir masanın
kendine ait öyküsü iç içe gelişir...
Oyunda ; kuralları çok eskiye dayanan, oturmuş bir kapitalizmin işleyiş biçimi ve insanların gelip tıkandığı
bireysellik ve çıkarcılık müthiş bir matematik ve tempo içinde anlatılırken, modern dünya insanının
çelişkileri de özel bir anlatımla aktarılmaktadır. Sınıflı toplum, aşk ve sevginin geçiciliği, iktidarın kurnazlığı,
kişilerin yalnızlığı ve sanatın tekelci yanı başarılı bir şekilde vurgulanır...
DÜŞÜNCE
Günümüz toplumunun çoğunlukla içinde bulunduğu çarpık sosyalleşme olgusunun trajik bir yansımasını,
politik statünün garip aymazlık derecesini, şuursuz hırsların esir aldığı insanî duyguların düştüğü acınası
durumu, toplumdaki ekonomik uçurumu, kişinin beceri ve yeteneklerinin ekonomik güç ve popülist
figürler karşısında nasıl şekil değiştirebileceğini vb. özenle vurgulaması açısından da ayrıca kayda değer
bir çalışma. Oyun içindeki kişiler ellerindeki cep telefonlarını ve kariyer yapma çabalarını sadece birkaç saniye için bir kenara bıraksalar, aslında en insanî yönlerden birbirlerine ne kadar bağlı olduklarını
göreceklerdir : Yalnızlık, aşk, korku, yitmişlik duygusu vb... Tıpkı gerçek hayattaki gibi. Günümüz tekno
konuşmalarının, çene çalmaların altında kurtarılmayı bekleyen insanca duyguların olduğu her zaman
hatırlanmalıdır...
Sonuçta, parlak bir reji ve iyi bir ekiple sahnelenebilecek son derece başarılı ve keyifli bir oyun.
